Van fragiel naar antifragiel: Hoe ik leerde groeien door overbelasting, herstel en kennis

Als veertienjarige werd mijn wereld onverwacht groter toen er een fitnesscentrum tegenover ons huis opende. De nieuwsgierigheid van een puber trok me naar binnen, maar het was de eigenaar die mij en mijn ouders uitlegde waarom overbelasting op mijn leeftijd niet verstandig was. “Je lichaam heeft nog tijd nodig om te groeien, maar als je het straks goed doet, kun je sterker worden dan je denkt,” zei hij. Het negatieve advies – wat ik op dat moment níét moest doen – voelde tegenstrijdig. Toch besloot ik te wachten. Pas op mijn achttiende zette ik mijn eerste stappen in bodybuilding. Maar toen deed ik het goed: met kennis over voeding, herstel en training groeide ik in een paar jaar van 58 naar 70 kilo.

Wat ik toen niet wist, is dat dit de basis legde voor een manier van denken die ik later in mijn leven steeds zou gebruiken. Nassim Taleb noemt dit antifragiel: sterker worden door te leren omgaan met onzekerheid, overbelasting en chaos. Maar de sleutel ligt in balans: niet alles tegelijk, niet zonder kennis, en niet zonder herstel. Precies zoals die sportschoolhouder me ooit uitlegde.

Groei door kennis en herstel

Dit patroon herhaalde zich later in mijn leven. Toen ik besloot poolbiljart op een hoger niveau te spelen, kreeg ik training van de Duitse bondscoach Gunther Geisen en later van Johan Ruisink, een expert in mentale voorbereiding. Zij lieten me inzien dat je niet alleen uren moet maken, maar dat je gericht moet werken: waar let je op? Hoe focus je in spannende momenten? Dankzij hun coaching werd ik niet alleen een betere speler, maar leerde ik ook hoe belangrijk het is om zwakke plekken te identificeren en gericht te versterken.

Later, toen ik als spreker en auteur meer zichtbaar werd, volgde ik mediatraining bij Machteld Kooij. Interviews en video-opnames waren een nieuw soort stressfactor. Je weet nooit precies welke vragen komen, hoe je overkomt, of je boodschap blijft hangen. Maar door te leren wat wel en niet werkt – en vooral door te oefenen – werd ik steeds zelfverzekerder. Ook hier was herstel belangrijk: fouten maken, terugkijken, reflecteren, en vervolgens groeien.

Hetzelfde gold voor het schrijven van mijn boek over wiskundeplezier. Schrijfcoaching hielp me om mijn filosofie helder te verwoorden. Door inzichten van anderen te combineren met mijn eigen visie, ontstond een krachtiger boodschap. Hier ontdekte ik het via negativa-principe van Taleb: soms is weglaten effectiever dan toevoegen. Schrijven is schrappen, een proces dat rust en focus vraagt.

De kracht van de barbell-strategie

Taleb introduceert de barbell-strategie: een aanpak waarbij je aan de ene kant veilig speelt en aan de andere kant bewust risico’s neemt. Deze strategie pas ik vaak toe, zowel in mijn persoonlijke ontwikkeling als in mijn werk. Het bodybuildingvoorbeeld is hier perfect: ik bouwde mijn basis door eerst te wachten (veiligheid), maar groeide door daarna gericht risico’s te nemen in training. Ook in mijn HNLP-opleidingen en workshops gebruik ik dit principe. Deelnemers krijgen een faalveilige omgeving – een stevige basis – maar worden ook uitgedaagd om grenzen te verleggen en onzekerheden aan te kijken. Alleen zo ontstaat echte groei.

Lessen voor het leven

Wat ik heb geleerd – van bodybuilding tot schrijven en spreken – is dat groeien niet gaat zonder spanning en stress. Maar het gaat erom hoe je die spanning benadert. Met de juiste kennis, ruimte voor herstel, en de bereidheid om fouten te maken, kun je sterker worden dan je ooit dacht. Mijn filosofie van durven, doen en begrijpen sluit hier naadloos bij aan. Het begint met het lef om het onbekende te omarmen, het vervolgens te doen, en daarna te reflecteren en te leren.

Antifragiel worden is niet alleen een theorie; het is een levenshouding. En het mooie is: je hoeft het niet alleen te doen. Coaches, mentors, en medestanders helpen je om slimmer, sterker en bewuster te worden. Uiteindelijk gaat het om openheid, nieuwsgierigheid en vertrouwen – want je weet nooit wat je niet weet, totdat je het probeert.