Neem de verantwoordelijkheid over je eigen gevoelens

Tijdens mijn loopbaan als wiskundedocent ontdekte ik de kracht van productief falen, door leerlingen te stimuleren eigen onderzoek te doen en het vertrouwen te geven in hun eigen denkkracht. Mijn lessen waren anders dan ze gewend waren: bij mij kregen ze autonomie en verantwoordelijkheid en door activerende didactiek en spelvormen toe te passen raakten leerlingen gemotiveerd en kwamen ze in aanraking met hun groeipotentie. De resultaten van mijn leerlingen werden beter en de zelfstandigheid groeide. Leerlingen werden actiever en leergieriger, ze leerden communiceren over denkfouten en dat maakte denkprocessen zichtbaar.

Weerstand is leerstand?

Parallel aan de toenemende resultaten groeide echter ook de weerstand bij een enkeling. Dat waren dan meestal leerlingen die het vervelend vonden zelf te moeten nadenken en liever een voorbeeld van mij wilden nadoen. Het kwam het steeds vaker voor dat ik tijdens klassengesprekken met kritische leerlingen verzandde in het corrigeren en veroordelen van passief gedrag. Overtuigd van mijn waarheid bleef ik kiezen voor de weg van de meeste weerstand door bijvoorbeeld te weigeren om trucjes voor te doen.

De weg van de minste weerstand 

Tijdens de klassikale momenten van frustratie kon ik moeilijk accepteren wanneer een leerling geen gehoor gaf aan mijn verzoek om zelf na te denken. Ik voelde me dan de verantwoordelijkheid om voor de weg van de meeste weerstand te kiezen. Het was mijn ego dat deze weg koos, terwijl ik ook juist de weg van de minste weerstand had kunnen kiezen. Deepak Chopra omschrijft in De 7 spirituele wetten van succes (Chopra, 1995) het principe van ‘minder doen en meer bereiken’ aan de hand van drie componenten: 

1. Acceptatie. Accepteer dat elk moment is zoals het moet zijn en dat het kan afwijken van hoe je zou wensen dat het is. Bewaar je wensen beter voor de toekomst en verzet je niet tegen het moment. Jij alleen bent verantwoordelijk voor jouw gevoelens.
2. Verantwoordelijkheid. Verantwoordelijkheid is het vermogen een creatieve respons te hebben op de situatie zoals die nu is. In elk probleem is het zaad van de gelegenheid aanwezig, en dit besef maakt het je mogelijk het moment te transformeren tot een betere situatie of een betere zaak.
3. De wet van de minste weerstand. De wet van de minste weerstand is weerloosheid, je hebt dan afstand gedaan van de behoefte anderen te overtuigen of over te halen tot je standpunt. Als je afstand doet van de behoefte je standpunt te verdedigen, krijg je daardoor de beschikking over een enorme hoeveelheid energie die voor die tijd verspild werd.

Wanneer je over de uitstekende combinatie van acceptatie, verantwoordelijkheid en weerloosheid beschikt, zul je merken dat het leven moeiteloos doorstroomt. Als je blijft openstaan voor alle standpunten en niet star blijft vasthouden aan slechts één ervan, zullen je dromen en wensen meestromen met de wensen van de natuur. Dat is de wet van de minste weerstand.